Opis posla radiološkog tehnologa
i radiološka djelatnost
Aktivnosti diplomiranog radiološkog tehnologa (PRIMARNI NIVO)
Aktivnosti diplomiranog radiološkog tehnologa na primarnom nivou zdravstvene zaštite su:
Konvencionalna i digitalna radiografija
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumentacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Samostalno izvođenje mamografskih snimanja
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumemntacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– samostalno izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Samostalno izvođenje svih vrsta radioloških snimanja u stomatologiji
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumemntacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– samostalno izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Aktivnosti diplomiranog radiološkog tehnologa na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite su:
DIJAGNOSTIČKA RADIOLOGIJA
Konvencionalna i digitalna radiografija
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumemntacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– samostalno izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Samostalno izvođenje mamografskih snimanja
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumemntacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– samostalno izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Samostalno izvođenje stomatoloških snimanja
– priprema aparature, pribora i medicinske dokumemntacije za izvođenje dijagnostičke procedure;
– samostalno izvođenje dijagnostičke procedure;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Kompjuterizovana tomografija – KT:
– priprema dokumentacije, pribora, aparature za izvođenje date pretrage;
– psihofizička priprema pacijenta za izvođenje date procedure;
– izbor i samostalno izvođenje date procedure;
– samostalna aplikacija kontrastnih sredstava;
– zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
Magnetna rezonanca – MR:
– priprema dokumentacije, pribora, aparature za izvođenje date pretrage;
– psihofizička priprema pacijenta za izvođenje date procedure;
– izbor i samostalno izvođenje date procedure;
– samostalna aplikacija kontrastnih sredstava.
INTERVENTNA RADIOLOGIJA
– Provjera i priprema aparata;
– Priprema i pravilno pozicioniranje pacijenta;
– Poznavanje materijala koji se koristi u toku intervencije (baloni, kateteri, stentovi, igle, uvodnici…);
– Asistiranje i snimanje kod interventnih vaskularnih procedura (DSA, PTA, koronarografija, embolizacija…);
– Zaštita osoblja i pacijenata od zračenja i infekcije.
– Izvođenje i asistiranje pri kontrastnim metodama u standardnoj radioskopiji (snimanje GIT-a i urotrakta);
– Asistiranje i snimanje kod endoskopske retrogradne holangiopankreatografije – ERCP-a;
– Asistiranje i snimanje kod interventnih nevaskularnih procedura (biopsije pod kontrolom „S luka“ i pod kontrolom KT, drenaže, terapija bola);
– Samostalno izvođenje fluoroskopije i fluorografije sa pokretnim radiološkim uređajima;
– Aktivno učešće u programu zaštite od jonizujućeg zračenja za osoblje i pacijente: poznaje principe zaštite, koristi zaštitne mjere, učestvuje u optimizaciji protokola, zaštite od zračenje i sprovodi mjere za dekontaminaciju (ako je potrebno).
NUKLEARNA MEDICINA
– Učestvovanje u uzimanju anamneze,pripremi pacijenta za sve dijagnostičke pretrage (na gama kameri, SPECT/CT, PET/CT aparatima) u saradnji sa ordinirajućim ljekarom;
– Odvajanje pojedinačnih doza radiofarmaka (aktivnosti) i mjerenja aktivnosti kalibratorima doza;
– Aplikacija radiofarmaka pacijentu;
– Postavljanje pacijenata u odgovarajuće položaje za izvođenje dijagnostičkih pretraga;
– Nezavisni rad sa svim dijagnostičkim uređajima na polju nuklearne medicine (PET/CT, SPECT/CT, gamakamera) koja uključuje sprovođenje nuklearno-medicinske procedure (scintigrafija pojedinih organskih sistema i PET/CT pregled);
– Rukovanje NM aparatom u smislu: podešavanja parametarazastatičke, dinamičke dijagnostičke pretrage na SPECT i SPECT/CT aparatima, kontrolisanje procesa akvizicije (snimanja), analiza kvaliteta i kompletnosti dobijene dijagnostičke slike, promjena kolimatora aparata, obrada i štampanje prihvaćenog NM prikaza;
– Ručno upravljanje PET/CT uređajima i izvođenje dijagnostičkih pretraga i protokola akvizicije (snimanja),kao i izmjena parametara u protokolima u saradnji sa ordinirajućim ljekarom;
– Rad sa računarom na nivou osnova operativnih sistema, računarskih aplikacija (obrada teksta i proračun i tabela) i specifični NM program i za obradu i analizu digitalne NM slike;
– Obezbjeđenje kvaliteta standarda rada u NM odeljenjima: postupci svakodnevne kontrole kvaliteta koje radiološki tehnolozi obavljaju samostalno (energetska kalibracija kamere,kontrola ct aparata);
– Vrhunski, svojstvena ili vanjska (intrizična ili ekstrizična) procjena ujednačenosti vidnog polja; učešće u dijelu nedeljnih,mjesečnih i godišnjih periodičnih procedura kontrole kvaliteta NM dijagnostičke aparature – skup parametara koji se mjere);
– Aktivno učešće u programu zaštite od jonizujućeg zračenja za osoblje i pacijente: poznaje principe zaštite, koristi zaštitne mjere, učestvuje u optimizaciji zaštite od zračenje i sprovodi mjere za dekontaminaciju (ako je potrebno).
RADIOTERAPIJA
– Imobilizacija i pozicioniranje pacijenta za sprovođenje radioterapijskih tretmana;
– Sprovođenje radioterapijskog tretmana u skladu sa institucionalnim i međunarodnim preporukama;
– Odabir odgovarajućeg modaliteta za slikovno vođenje radioterapijskog tretmana, i korekcija izmjerene geometrijske greške;
– Evaluacija greške repozicioniranja pacijenta u korelaciji sa PTV marginom.
– Korištenje radioterapijske opreme, u skladu sa standardima i prijavljivanje primjećenih nedostataka ili kvarova nadležnoj osobi, službi ili ustanovi;
– Korištenje i upravljanje opremom za respiratornu sinhronizaciju u skladu sa uputstvima proizvođača i važećim institucionalnim protokolima;
– Korištenje i upravljanje opremom za površinsko volumensku vizualizaciju (SGRT – surface guided radiotherapy treatment) u skladu sa uputstvima proizvođača i važećim institucionalnim protokolima;
-Simulacija radioterapijskog tretmana, aplikacija kontrastnih sredstava propisanih od strane specijaliste radijacionog onkologa;
– Delineacija i prepoznavanje kože i organa na kompjuterskoj tomografiji i magnetnoj rezonanciji;
– Obrada i registracija drugih slikovnih modaliteta (MR, PET) na simulacijske KT serije;
– Bira najoptimalnije električno geometriske parametre sa ciljem dobijanja kvalitetnog slikovnog prikaza, pritom koristeći svoje stručno znanje i ekpertizu kao i relevante međunarodne preporuke iz ove oblasti;
– Transferslika i podataka o pacijentu u sistem za planiranje tretmana i onkološki informacioni sistem;
– Sprovođenje dnevnih geometrijskih i dozimetrijskih kontrola terapijskih i simulacijskih uređaja;
– Primjena mjera zaštite pacijenta od zračenja, lične zaštite, zaštita drugih, zaštita okoline;
– Dokumentovanje svih podataka koji su relevantni za svaku isporučenu frakciju radioterapijskog tretmana;
– Provjera radioterapijske opreme kako bi se osiguralo njeno pravilno funkcionisanje;
– Edukacija i priprema pacijenta za radioterapiju;
– Komunikacija sa pacijentom i njegovom porodicom i davanje odgovora na postavljena pitanja u svojoj nadležnosti;
– Prilikom priprema pacijenta za sprovođenje radioterapijskih tretmana kod djece učestvuje kao dio tima koji pruža socijalno psihološku podršku djetetu i porodici;
– Priprema i izrada opreme za imobilizaciju, modifikaciju doze izaštitu;
– Asistiranje prilikom plasiranja nosača radioaktivnih izvora (aplikatora) prilikom sprovođenja brahiterapijskih procedura;
– Izrada indivudaliziranih „mold“ aplikatora kod brahiterapijskih procedura;
– Obuka i nadzor rada studenata ili novih radioterapijskih tehnologa i medicinskihradnika;
– Učestvuje u pisanju, obnavljanja i donošenju institucionalnih preporuka i protokola za najbolju medicinsku praksu;
– Učestvuje kao dio tima u planiranju obnavljanja radioterapijske opreme, kao i u odabiru najoptimalnije tehničko tehnološke konfiguracije iste;
– Evidentira i prijavljuje radiološke neželjene događaje (incidente, akcidente), evaluira ih i kreira preporuke za njihovu prevenciju u budućnosti za događaje iz svog djelokruga rada.
Šta obuhvata radiološka djelatnost?
-Poštovanje zaštitnih mjera i pravilno korišćenje zaštitne opreme;
– Vođenje odgovarajuće dokumentacije o završenom poslu i istinitosti snimljenih podataka;
– Pripremu pacijenta za dijagnostički ili terapijski postupak;
– Rukovanje radiološkim, radioterapijskim i nuklearno-medicinskim uređajima i upotreba pribora;
– Planiranje i izbor promjenljivih parametara za izvođenje dijagnostičke ili terapijske procedure;
– Postavljanje, imobilizaciju i zaštitu pacijenata tokom pregleda ili terapije;
– Planiranje, nadgledanje i sprovođenje dijagnostičkog ili terapijskog postupka u standardnim ili dodatnim procedurama, primjenom modifikacija uz odobrenje odgovarajućeg specijaliste iz date oblasti;
– Praćenje stanja pacijenata tokom postupka;
– Prikupljanje i predstavljanje podataka prema protokolu ili računarskom programu, te obrada, skladištenje, prenošenje i dokumentovanje dijagnostičkog signala ili drugih indikatora specifičnih za metodu;
– Pomaganje pacijentu, organizovanje transporta, pružanje informacija, priprema slikovnog materijala za analizu i opis nalaza;
– Organizaciju prijema pacijenta i obavljanje drugih potrebnih poslova i aktivnosti vezanih za pacijenta i postupak u saradnji sa bolničkim ambulantama, odjeljenjima, klinikama ili ambulantama i odeljenjima drugih zdravstvenih ustanova;
– Upotreba kontrastnih sredstava i radiofarmaka uz odobrenje odgovarajućeg specijaliste iz date oblasti;
– Evaluacija i dnevna praksa sprovođenja kontrole kvalitete u radiologiji, radioterapiji i nuklearnoj medicini;
– Učestvovanje u obrazovanju i osposobljavanju zdravstvenih radnika iz oblasti radiološke djelatnosti;
– Edukacija studenata radiološke tehnologije u kliničkoj praksi;
– Edukacija drugih medicinskih profesionalaca i stanovništva o radiološkoj tehnologiji;
– Kontinuirana vlastita edukacija, nadogradnja postojećeg znanja, praćenje razvoja novih tehnologija i njihova primjena, te izučavanje stručne medicinske literature;
– Evaluacija mogućnosti sprovođenja terapijskih i dijagnostičkih procedura u odnosu na anatomiju i stanje pacijenta;
– Upotreba različitih tehnika optimizacije isporuke doze jonizujućeg zračenja i upotreba kontrastnih sredstava;
– Upotreba ALARA (as low as reasonably achievable) principa prilikom akvizicije slike;
– Primjena mjera kardiopulmonalnog oživljavanja u skladu sa instituicionalnim pravilnikom;
– Učestvuje u pisanju protokola i procedura, zanavljanje postojećih kao i donošenje novih institucionalnih protokola i procedura za najbolju medicinsku praksu;
– Učestvuje kao dio tima u planiranju zanavljanja radiološke opreme, kao i u odabiru najoptimalnije tehničko tehnološke konfiguracije iste;
– Evidentira i prijavljuje nadležnim tijelima radiološke neželjene događaje u svom djelokrugu rada (incidente, akcidente), evaluira ih i kreira preporuke za njihovu prevenciju u budućnosti;
– Prikupljanje dokumentacije i priprema projekta naučno-istraživačkog rada;
– Priprema poster i oralnih prezentacija u skladu sa naučnim manirom.